Uszkodzenia drzew leśnych. Poradnik leśnika

Zadaniem niniejszego przewodnika jest przedstawienie spotyka­nych na drzewach i krzewach leśnych uszkodzeń liści i igieł, gałę­zi i pnia oraz innych objawów mogących świadczyć o przebiegają­cych w lesie szkodotwórczych procesach chorobowych.

Przewodnik ma służyć pomocą w znalezieniu odpowiedzi na py­tania dotyczące przyczyny zaobserwowanych zmian i informować o ewentualnych zagrożeniach z nimi związanych. Przy tym w za­sadzie nie zawiera opisu biologii szkodliwych owadów czy grzy­bów i sposobów ich zwalczania, bo jest to zadanie licznych facho­wych podręczników oraz „Instrukcji ochrony lasu".

Opisywane objawy, przedstawione na zdjęciach przywoływanych w tekście, jak i zamieszczone informacje identyfikacyjne zapre­zentowano według następującego schematu:

Co obserwować?

Objawy: opis uszkodzenia, zjawiska.

Gatunek drzewa/krzewu: wymieniono gatunki, których dotyczą uszkodzenia.

Okres obserwacji: podano okresy, w jakich najlepiej obserwo­wać uszkodzenia, zjawiska itp.

Przyczyna/sprawca: określono przyczynę choroby lub podano nazwę sprawcy uszkodzenia.

Podobne objawy: określono przyczynę lub nazwę sprawcy uszko­dzeń podobnych do omawianych.

Znaczenie gospodarcze: zaznaczono, czy obserwowane uszko­dzenia mają, a jeśli tak, to na ile istotny, wpływ na stan lasu.

Szybkie rozpoznanie sprawcy i prawdopodobnej skali występu­jących w lesie zjawisk o charakterze patologicznym jest bardzo ważne w ochronie lasu. Wynikające stąd zadania mieszczą się w zakresie obowiązków gospodarzy lasu, niemniej, jako nacecho­wane z reguły niecałkowitą przewidywalnością skutków ingerencji człowieka w ekosystemy leśne, w dynamiczny, bogaty świat żywej przyrody, wyróżniają się wysokim stopniem trudności wymagają­cym prawdziwie profesjonalnego kunsztu.

Jestem przekonany, że w pewnym stopniu realizację tych zadań ułatwi niniejsza publikacja.

Janusz Szwałkiewicz

Spis treści

Od autora       6

Uszkodzenia drzew liściastych

Brzoza     8        

Brzoza i inne gatunki   24           

Buk   30

Buk i inne gatunki   34    

Dąb   44

Dąbi inne gatunki   60     

Jesion   76         

Jesion i inne gatunki   80            

Kasztanowiec   82          

Kasztanowiec, klon   84  

Klon   86

Klon i inne gatunki     92

Lipa     94

Lipa, klon     98

Olsza   100

Olsza i inne gatunki   102

Różne gatunki   120

Topola   106

Topola, wierzba   110

Wiąz   114

Wierzba   118

Uszkodzenia drzew iglastych

Jałowiec   156    

Modrzew   158   

Sosna   162       

Sosna, świerk   220        

Sosna, świerk, modrzew   232

Świerk   242

Świerk, jodła   260

Świerk, sosna, modrzew   262

Uszkodzenia drzew liściastych i iglastych

Różne gatunki 268

Objawy ułatwiające rozpoznanie przyczyny uszkodzenia drzewa    346

Skorowidz    353