Hodowla lasu

Skłonieni przez Wydawnictwo do opracowania drugiego wydania podręczni­ka hodowli lasu, jesteśmy w pełni świadomi wielu braków, jakimi jest obarczo­ny. Niedoskonałość podręcznika pochodzi przede wszystkim z jego uniwersal­ności. Rzecz prosta, że podręcznik przeznaczony dla młodzieży uczącej się w technikach leśnych, studiujących na wyższych uczelniach oraz dla praktyków na różnych szczeblach pracy zawodowej nie może w pełni zadowolić żadnej z tych grup jego użytkowników. Leśnikowi zatrudnionemu w produkcji daje zbyt mało praktycznych wskazówek, dla uczniów techników zawiera nadmierną - dla studentów natomiast niedostateczną - ilość wiadomości, ujętych w sposób nic dostosowany do różnych poziomów ich podstawowego przygotowania.

Ta różnokierunkowość wymagań sprawia, że nasz podręcznik musiał wywo­łać wiele uwag ze strony czytelników, domagających się wprowadzenia licznych uzupełnień lub poprawek. Staraliśmy się wyjść jak najdalej naprzeciw zgłoszo­nym żądaniom. Nie wszystkim jednak zdolni byśmy byli zadośćuczynić, po pierw­sze dlatego, że niektóre z nich były wręcz przeciwstawne sobie, a po wtóre, że ograniczony zasób własnych i wiarogodnych obcych doświadczeń oraz trudno­ści, jakie istniały w poprzednim okresie w dotarciu do literatury zagranicznej, uniemożliwiają danie jasnej odpowiedzi na wieje zagadnień interesujących ho­dowcę.

Tym wszystkim, którzy zechcieli współdziałać w udoskonaleniu naszej pracy przez zgłoszenie swych cennych spostrzeżeń, wyrażamy gorące podziękowanie. Szczególnie wdzięczni jesteśmy Recenzentom i Opiniodawcom pracy w okresie przygotowywania pierwszego jej wydania oraz tym wszystkim, którzy zechcieli zamieścić swe wypowiedzi na łamach prasy zawodowej.

Przy poprawianiu treści podręcznika dążyliśmy do usunięcia z niej pozosta­łości niedostatecznie krytycznej oceny niektórych „urzędowych\" kierunków. Po­minięcie pewnych sloganowych ujęć, jakie się w pierwszym wydaniu zabłąkały, w niczym jednak nie narusza zasadniczej postawy zajętej przez nas w pierwot­nym opracowaniu. Przeprowadzona ostatnio ostra krytyka niektórych działaczy na polu biologii i obalenie powstałych w tej nauce wypaczeń niewiele wpłynęły na zmianę rozwoju nauki hodowli lasu, mającej swe dawne tradycje oparte na prawidłowym pojmowaniu zjawisk przyrody i na poszanowaniu jej praw. Utrzymanie tych tradycji w pierwszym wydaniu czynią przeto zbędnym wprowadzenie większych zmian w nowym wydaniu.

W związku z dalszym planowym rozwojem zasad zagospodarowania lasu, w coraz szerszej mierze uwzględniających znaczenie siedliska jako podstawowego czynnika produkcji leśnej, oraz idąc za udzielonymi nam wskazówkami i spełniając życzenia korzystających z podręcznika, wprowadziliśmy w nim pewne zmiany.

W pierwszej części (przyrodnicze podstawy hodowli lasu) dodano wiadomości o naturalnym obszarze rozsiedlenia modrzewia i pozostałych gatunków drzew leśnych. Rozszerzono opisy typologii Pohrebniaka i Cajandera. Zastąpiono typy siedliskowe lasu, przyjęte w 1953 r. przez państwowe gospodarstwo leśne, ostatnio ustalonymi typami siedliskowymi. Rozszerzono wstęp do działu, w którym rozpatrywane są czynniki środowiska leśnego i znacznie rozszerzono dział zawierający wiadomości o wymaganiach siedliskowych naszych drzew. Poza tym wprowadzono liczne drobne uzupełnienia i poprawki.

W części drugiej (technika hodowli lasu) wprowadzono drobne uzupełnienia w dziale nasiennictwa. Znacznie rozszerzono dział sztucznego odnowienia lasu, uzupełniając go opisem nowych typów narzędzi mechanicznych do uprawy gleby, siewu i sadzenia oraz do prac szkółkarskich. Szerzej również potraktowano nawożenie szkółek. W dziale hodowli różnych gatunków drzew w o wiele szerszej mierze uwzględniono hodowlę topól, drzew owocowych i krzewów.

W dziale hodowli drzewostanów podano ogólne zasady hodowli drzewostanów mieszanych oraz uwzględniono nowo wprowadzone typy siedliskowe lasu wraz z odpowiadającymi im typami gospodarczymi drzewostanów. Przerobiono dział o zasadach projektowania przemiany składu gatunkowego drzewostanów w dostosowaniu do warunków siedliskowych oraz rozszerzono ustęp o ustalaniu i zalesianiu wydm.

Poza tym dodano liczny nowy materiał ilustracyjny i uzupełniono spis literatury.